خیلی از مردم تصور میکنند که مهندسی کشاورزی فقط به کشت، داشت و برداشت محصولات زراعی و باغی میپردازد اما مهندسین کشاورزی روی مسائلی مثل تولید پارچههای کتانی یا طراحی بستهبندی مواد غذایی نیز کار میکنند. دولتها برای حاصلخیز نگه داشتن خاکها نیاز به استخدام مهندس کشاورزی دارند. به همین دلیل روز به روز تعداد آگهیهای جذب و استخدام مهندس کشاورزی بیشتر میشود.
چالشهای پیشرو مهندس کشاورزی چیست؟
اولین کاری که یک مهندس کشاورزی انجام میدهد، بررسی دقیق مسئله است. برای مثال ممکن است او روی این موضوع کار کند که «چرا قبلا محصولات کشاورزی در یک زمین به خوبی رشد میکردهاند اما با اینکه کشاورز کار خاصی را انجام نداده است، رشد محصولات با مشکل مواجه شده است.»
مهندس، عوامل مؤثر مثل فرسایش خاک، کیفیت بذر، و کاهش منابع معدنی خاک و سیستم آبیاری را بررسی میکند تا در صورت نیاز آن را تغییر دهد و کیفیت آب را نیز بررسی میکند. کار مهندس کشاورزی این است که متوجه شود کدام عوامل این مسئله را ایجاد کردهاند و باید روشهایی برای حل کردن این مشکل پیدا کند. او باید برای اینکار، با مسائل و حوزههای مرتبط با آب، زیستشناسی، کشاورزی و مجموعهای از سیستمهای مهندسی آشنا باشد.
زمانی که مهندس متوجه شود که مشکل چیست، باید مهارتهای پژوهشی و تکنیکی خود را به کار بگیرد. او میتواند به موارد قبلی که با چنین مشکل مواجه بودهاند، نگاهی بیاندازد و روشهایی را که در آن موارد جواب دادهاند، را بررسی کند.
ممکن است مهندس کشاورزی متوجه شود که آن منطقه، مشکلات خاصی دارد و باید تأسیسات خاصی در زمین کشاورزی طراحی شود تا آن مشکلات رفع شوند. متخصصین این رشته ممکن است حتی روی طراحی نوع بستهبندی خاص که سبب ماندگاری بیشتر محصولات در آن میشود، نیز کار کند.
کارهایی که مهندس کشاورزی در یک سازمان انجام میدهد؟
کسانی که در این شغل فعالیت دارند، معمولا کارهای بسیار متنوعی را انجام میدهند. در ادامه به رایجترین کارهای مهندسان کشاورزی اشاره میکنیم و آنها را مختصر توضیحی میدهیم.
طراحی سیستمها و ماشینآلات کشاورزی
امروزه، شرکتهای تولید سیستمها و ماشینآلات کشاورزی، برای طراحی کامپیوتری این سیستمها و ماشینآلات، مهندسین کشاورزی را به خدمت میگیرند. در واقع، این رشته دارای یک گرایش مهندسی ماشینهای کشاورزی است.
طراحی ماشین آلات کشاورزی
طراحی نقشههای این ماشینآلات و سیستمها، بررسی جنبههای فنی آنها و اطمینان یافتن از انطباق این طرحها با قوانین موجود، از جمله کارهایی که مهندسان کشاورزی انجام میدهند.
تست کردن تجهیزات و تأسیسات کشاورزی
مهندسین کشاورزی، تجهیزات و تأسیسات کشاورزی را بررسی و آنها را در صورت نیاز تعویض میکنند. آنها بررسیهای دقیقی روی ایمنی و کارایی این دستگاهها انجام میدهند. وقتی که ماشینآلات و تأسیسات کشاورزی عملکرد خوبی نداشته باشند، این مهندسان هستند که تلاش میکنند منشاء مشکل را پیدا و رفع کنند.
مشاوره دادن به کشاورزان و سازمانها در رابطه با نحوهی استفاده از زمین
متخصصان این رشته از دادههای GPS، دادههای آبوهوایی و ابزارهای مدلسازی کامپیوتری برای مشاوره دادن به کشاورزان و سازمانها در رابطه با نحوهی استفادهی صحیح از زمینهای کشاورزی بر اساس شرایط خاک، کیفیت آب و آلودگی زمین، استفاده میکنند. در واقع، وزارت جهاد کشاورزی برای این کار، نیاز به استخدام مهندس کشاورزی دارد.
تعمیر و بهروزرسانی تأسیسات و زیرساختهای کشاورزی
مهندسین کشاورزی با به کارگیری روشها، فرایندها و ضوابط مهندسی مرتبط، مشکلات زمینهای کشاورزی و تأسیسات آنها را برطرف میکنند. این مهندسین، تأسیسات و زیرساختهای کشاورزی را بهروزرسانی و مکانیزه مینمایند و طرحهای جدیدی برای افزایش راندمان تولید و استفادهی هر چه بیشتر از زمین، ارائه میدهند.
نظارت بر پروژههای ساخت و ساز
مهندسین کشاورزی بر پروژههای ساختوساز مرتبط با مسائلی مثل زهکشی آب، بازسازی زمین، سیستمهای آبیاری و … نظارت میکنند. طراحی و اجرای سازههایی برای ذخیرهی محصولات برداشت شده، فراوری آنها، فراوری محصولات دامی و دیگر سازههایی که در زمینهای کشاورزی کاربرد دارند، نیز بر عهدهی این مهندسین است
مهارتها و تحصیلات مورد نیاز مهندس کشاورزی
مهندسان کشاورزی باید به مهارتهای نرم زیر مسلط باشند
مهارتهای ارتباطی عالی
مهارت در کار تیمی یا رهبری یک تیم
توجه به جزئیات
توانمندی در سازماندهی و هماهنگی امور
مهارت در حل مسئله
مهارت در مدیریت زمان
مهارتهای ریاضیاتی و محاسباتی
از طرفی مهارتهای سخت مورد نیاز این مهندسین عبارتند از:
کارهای مهندسی و طراحی
مشاورهی فنی
مدیریت بهینهی آب
انجام تستها و جمعآوری دادهها
مدیریت منابع طبیعی
کار کردن با GPS و GIS
آشنایی با سیستمهای آبرسانی
مهارت در انجام آزمایشهای کیفیت آب و تحلیل دادههای حاصل
کار کردن با نرمافزارهای طراحی سهبعدی CAD
آشنایی با بیماریهای گیاهان
آشنایی با تأسیسات و ماشینآلات کشاورزی
مهارت در پرورش گیاهان
کنترل آفات و بیماریها
تحصیلات مهندسان کشاورزی
حداقل مدرک تحصیلی برای استخدام مهندس کشاورزی، لیسانس مهندسی کشاورزی است. همچنین این رشته دارای گرایشهای زیر است که فرصتهای شغلی بیشماری برای نیروی کار ایجاد کرده است.
علوم و صنایع غذایی
موضوع اصلی این رشته، مطالعهی خواص فیزیکی-شیمیایی محصولات کشاورزی و مواد غذایی، به منظور انتخاب بهترین روش جمعآوری، فراوری، تکمیل، بستهبندی، نگهداری و حمل است. این رشته یکی از گرایشهای مهندسی کشاورزی در مقطع کارشناسی است و فارغالتحصیلان آن میتوانند به عنوان مدیر واحدهای صنعتی، کارشناس متخصص در امور برنامهریزی، آموزشی و تحقیقاتی یا کارشناس فنی جهت مدیریت خط تولید، مشغول به کار شوند.
آبیاری و زهکشی
منظور از آبیاری و زهکشی، کاربرد مصنوعی آب در زمینهای کشاورزی و کاهش هدررفت آب است. بعضی از زمینها، پیش از اینکه بتوان از آنها برای کشاورزی استفاده کرد نیازمند زهکشی هستند ولی بعضی زمینها زهکشی مناسبی دارند اما انجام زهکشی مصنوعی در آنها باعث افزایش بازدهی تولید و کاهش هدررفت آب میشود. در کشور ما، معمولا فقط وزارت جهاد کشاورزی، سازمان حفاظت محیط زیست و بعضی دیگر از سازمانهای دولتی، نیاز به جذب گرایش آبیاری و زهکشی دارند.
توسعهی روستایی
گرایش توسعهی روستایی فقط در دو مقطع کارشناسی ارشد و دکتری تخصصی ارائه میشود. منظور از توسعهی روستایی، بهبود کیفیت زندگی و اقتصادی افراد ساکن روستاها است. روستاها نقش اصلی را در کشاورزی دارند و اگر روستاها به دلیل توسعهنیافتگی، خالی از سکنه شوند، ضربهی جبرانناپذیری به کشاورزی کشور وارد میشود. بنابراین، خیلی مهم است که با توسعهی روستایی، جمعیت را که عمدتا کشاورز هستند، در این نواحی حفظ کرد. تنها سازمانهای دولتی نیازمند فارغالتحصیلان گرایش توسعهی روستایی هستند.
باغبانی
یکی از محبوبترین و گستردهترین گرایشهای رشتهی مهندسی کشاورزی، گرایش علوم باغبانی است. پرورش محصولات باغی و گلخانهای مثل میوه و سبزیجات و گیاهان زینتی در حوزهی علوم باغبانی قرار دارند. بعضی از سازمانهای دولتی و خصوصی نیازمند استخدام مهندس کشاورزی گرایش باغبانی هستند اما معمولا کسانی این رشته را انتخاب میکنند که قصد دارند کسبوکار خودشان را راهبیاندازند.
این گرایش در مقطع کارشناسی ارائه میشود و خودش شامل زیرگرایشهای متعددی شامل میوهکاری، سبزیکاری، گیاهان دارویی، محصولات باغبانی و بیوتکنولوژی، گیاهان زینتی، فیزیولوژی و اصلاح گیاهان دارویی، ژنتیک مولکولی محصولات باغبانی و فیزیولوژی و اصلاح درختان میوه است.
خاکشناسی
گرایش علوم خاک در مقاطع کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری تخصصی ارائه میشود. مهندسین علوم خاک، ویژگیهای فیزیکی-شیمیایی و زیستشناختی خاکها و نیز، مشکلات و کمبودهای آنها را مطالعه میکنند. سازمانهای دولتی مثل وزارت جهاد کشاورزی نیازمند استخدام مهندس کشاورزی گرایش خاک شناسی هستند. البته مراکز تحقیقاتی خصوصی نیز وجود دارند که فارغالتحصیلان این رشته را جذب میکنند. امروزه، آزمایشگاههای خاکشناسی، تقریبا در تمامی شهرهای کشور دیده میشوند.
همچنین مهندسی کشاورزی گرایشهای دیگری مانند گیاهپزشکی، ترویج و آموزش کشاورزی، حشرهشناسی، علوم و تکنولوژی بذر، مدیریت کشاورزی و هواشناسی کشاورزی را دارد که بازار خوبی برای نیروی کارفراهم کرده است. متاسفانه میزان استخدام مهندس کشاورزی گرایش اقتصاد کشاورزی و اصلاح نباتات در ایران بسیار کم است.
روزانه فرصتهای شغلی بیشماری برای استخدام مهندس کشاورزی در سایتهای کار و استخدامی منتشر میشوند که شما میتوانید فرصتهای شغلی را بررسی و رزومه خود را برای آنان ارسال کنید.
Comments